De lente van 2025 was uitzonderlijk droog. In het westen van de provincie viel tussen maart en mei slechts 52 mm neerslag. In het oosten viel met ongeveer 70 mm iets meer regen, maar ook daar blijven de omstandigheden droog. De neerslag van begin juni zorgde voor een tijdelijke verlichting, maar bracht geen structureel herstel van de toestand. Voor de komende twee weken wordt droog en zeer warm weer voorspeld, waardoor de droogtetoestand snel verder zal verslechteren.
Lage waterpeilen en debieten vormen een ernstige bedreiging voor fauna en flora, zowel in als rond de waterlopen. Wanneer een waterloop droogvalt, is de schade aan soorten die in het water leven onmiddellijk zichtbaar. Maar ook bij lage debieten wordt het ecosysteem van de waterloop al bedreigd: het water warmt sneller op, bevat minder zuurstof en biedt minder schuilplaatsen, waardoor dieren kwetsbaarder worden voor roofdieren. De ecologische gezondheid van onze waterlopen is onlosmakelijk verbonden met het bredere ecosysteem waarin we leven.
Om de ecologische balans in onze waterlopen te veilig te stellen is een onttrekkingsverbod dan ook noodzakelijk. Dit verbod blijft van kracht zolang de droogte aanhoudt. De waterloopbeheerders in de provincie Antwerpen zullen de droogtetoestand voortdurend opvolgen.
Wat is een onttrekkingsverbod?
Zo’n verbod betekent dat er geen water uit een onbevaarbare waterloop mag worden opgepompt. Er zijn wel enkele uitzonderingen, zoals voor hulpdiensten bij noodgevallen of in beperkte gevallen voor drenken van vee dat in de weide staat en aanmaak van gewasbeschermingsmiddelen.
De precieze voorwaarden zijn opgenomen in het besluit van de gouverneur. Het tijdelijk onttrekkingsverbod is niet van toepassing op bevaarbare waterlopen, maar onttrekkers dienen zich wel te houden aan de richtlijnen van De Vlaamse Waterweg.
Tijdelijke uitbreiding
Sinds 9 mei 2025 geldt in de provincie Antwerpen een eerste tijdelijk onttrekkingsverbod, dat op 23 mei werd uitgebreid naar de stroomgebieden in het oosten en noorden van de provincie. Vanaf 19 juni breidt het tijdelijk onttrekkingsverbod verder uit naar het westen voor de kleine waterlopen in de stroomgebieden van de Schijn, Nete, Rupel, Dijle en Benedenschelde.
Ook voor de grotere waterlopen in het westen van de provincie is het debiet op dit moment wel nog voldoende. Het ecologisch minimumdebiet komt de komende twee weken nog niet in het gedrang, waardoor onttrekkingen hier nog wel zijn toegelaten. Het gaat om de volgende onbevaarbare waterlopen van 1e categorie:
- Grote Struisbeek/Benedenvliet (1e cat.)
- Postelvaartje (2e cat.)
- Waterlopen in de polders rondom Stabroek (2e cat.)
- Antitankgracht (1e cat.) (afwaarts N111 Stabroek)
- Groot Schijn (1e cat.);
- Zielbeek (1e cat.);
- Grote Molenbeek/Vliet (1e cat.)
Uitzonderingen
- Onttrekkingen met weidepompen voor drenking van vee in weides. Weidepompen omvatten zowel mechanische weidepompen als weidepompen op zonne- of windenergie;
- Onttrekkingen door hulpdiensten in geval van nood wanneer er geen alternatief voorhanden is;
- Onttrekkingen voor het vullen van spuittoestellen om gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken, op voorwaarde dat de gebruiker van de toestellen dusdanig te werk gaat dat er geen risico op puntverontreiniging is;
- Door de waterbeheerder gemachtigde onttrekkingen via een gravitaire overloop met vaste hoogte die er voor zorgt dat er enkel een onttrekking gebeurt wanneer de minimumpeilen verzekerd zijn;
Kaart
De stand van zaken van de onttrekkingsverboden en een interactieve kaart kan je hier raadplegen.
